چه چیزهایی را باید قبل از سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب بدانید

نکات و دانستنی‌های قبل از سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب
تیم تولید محتوا ایران نوبت
1403/09/24

ماده حاجب چیست و چرا استفاده می‌شود؟

ماده حاجب به موادی گفته می‌شود که در طی فرآیند تصویربرداری، برای کمک به شفاف‌تر شدن تصاویر از آن‌ها استفاده می‌شود. این مواد معمولاً دارای ویژگی‌هایی هستند که باعث ایجاد کنتراست در تصاویر اشعه ایکس می‌شوند. ماده حاجب در سی تی اسکن به صورتی تزریق می‌شود که به وضوح بافت‌های نرم، رگ‌های خونی و ساختارهای دیگر بدن را برجسته کرده و پزشک بتواند تصاویر دقیقی از آن‌ها بدست آورد.
ماده حاجب به‌طور معمول حاوی ید است و پس از تزریق وارد خون یا بافت‌های خاصی می‌شود. این مواد باعث می‌شوند که اشعه ایکس از آن‌ها با شدت بیشتری عبور کند و بنابراین تصاویری واضح‌تر از ساختارهای داخلی بدن ایجاد شود.

نکات و دانستنی‌های قبل از سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب

نکات و دانستنی‌های قبل از سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب
سی تی اسکن (CT Scan) یک روش تصویربرداری پزشکی است که به کمک اشعه ایکس و رایانه، تصاویری دقیق و سه بعدی از اندام‌های داخلی بدن ایجاد می‌کند. این روش می‌تواند در شناسایی بیماری‌ها و آسیب‌های داخلی بدن بسیار مؤثر باشد. در برخی از انواع سی تی اسکن، برای ایجاد تصاویری دقیق‌تر و مشخص‌تر، از ماده حاجب (Contrast Material) استفاده می‌شود. ماده حاجب کمک می‌کند تا تفاوت‌ها بین بافت‌ها بهتر نمایان شود و تصاویری واضح‌تر به دست آید.
CT Scan معمولاً برای بررسی نواحی خاص بدن مانند سر، قفسه سینه، شکم، لگن و استخوان‌ها به کار می‌رود. هنگامی که این آزمایش با تزریق ماده حاجب انجام می‌شود، می‌تواند برای بررسی رگ‌های خونی، شریان‌ها، و سایر ساختارهای داخلی دقیق‌تر و مؤثرتر باشد.


آگاهی از تاریخچه پزشکی و دارویی

قبل از انجام تست با تزریق، پزشک باید از تاریخچه پزشکی شما آگاهی داشته باشد. به‌ویژه اگر سابقه بیماری‌هایی مانند بیماری‌های کلیوی، دیابت، یا مشکلات قلبی دارید، این اطلاعات بسیار مهم است. همچنین باید به پزشک اطلاع دهید که آیا داروهایی مانند داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای ضد التهاب، یا داروهای دیگر مصرف می‌کنید.

مصرف آب قبل از آزمایش

نوشیدن مقدار زیادی آب قبل از آزمایش می‌تواند به دفع سریع‌تر ماده حاجب از بدن کمک کند. این کار می‌تواند از بروز مشکلات کلیوی و سایر عوارض جانبی جلوگیری کند. معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار قبل از انجام سی تی اسکن حداقل ۲ لیتر آب بنوشد.

رعایت رژیم غذایی

قبل از تصویربرداری، ممکن است پزشک از شما بخواهد که برای چند ساعت از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. این موضوع به‌ویژه در صورتی که آزمایش برای بررسی شکم و روده‌ها انجام می‌شود، حائز اهمیت است. مصرف نکردن غذاهای چرب و سنگین می‌تواند باعث کاهش خطر بروز مشکلات گوارشی در طی آزمایش شود.
نکات و دانستنی‌های قبل از سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب
نکات و دانستنی‌های قبل از سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب

عدم استفاده از داروهای خاص

برخی داروها ممکن است با ماده حاجب تزریقی تداخل داشته باشند و باعث بروز عوارض جانبی شوند. برای مثال، داروهایی که برای درمان مشکلات کلیوی یا قلبی مصرف می‌شوند، ممکن است موجب بروز مشکلاتی در زمان انجام اسکن شوند. پزشک شما باید درباره داروهای مصرفی شما اطلاعات کاملی داشته باشد تا بتواند از این تداخلات جلوگیری کند.

آزمایش‌های آلرژی و حساسیت

اگر شما سابقه واکنش‌های آلرژیک به مواد خاصی مانند ید دارید، باید این موضوع را قبل از آزمایش به پزشک اطلاع دهید. برخی افراد ممکن است نسبت به ماده حاجب واکنش‌های آلرژیک داشته باشند که می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، بثورات پوستی، یا حتی شوک شود.

اطلاع‌رسانی در مورد بارداری و شیردهی

اگر باردار هستید یا به‌طور مداوم شیر می‌دهید، باید این موضوع را قبل از انجام CT scan به پزشک اطلاع دهید. در صورتی که قرار است سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب انجام شود، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که این آزمایش تا پس از زایمان یا دوران شیردهی به تعویق بیفتد.

فرآیند اسکن با تزریق ماده کنتراست

فرآیند اسکن با تزریق ماده کنتراست
در این نوع CT scan، ابتدا تکنسین رادیولوژی از بیمار می‌خواهد که دراز بکشد یا روی تخت دستگاه سی تی اسکن بنشیند. سپس یک ماده حاجب به بدن بیمار تزریق می‌شود (معمولاً از طریق ورید دست یا بازو). پس از تزریق ماده حاجب، بیمار ممکن است احساس گرمی، سردی، یا حتی طعم عجیب در دهان خود داشته باشد که معمولاً گذرا است. پس از تزریق ماده کنتراست، دستگاه اسکن شروع به تهیه تصاویر مقطعی از بدن بیمار می‌کند. در طول فرآیند، بیمار باید بدون حرکت بماند تا تصاویر واضح و دقیقی به دست آید. این آزمایش معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و به‌طور معمول نیازی به بستری شدن بیمار نیست.

عوارض و واکنش‌های جانبی تزریق ماده کنتراست

اگرچه ماده کنتراست در بیشتر موارد بدون عوارض جانبی است، اما در برخی موارد ممکن است واکنش‌هایی مانند:
حساسیت‌های آلرژیک: خارش، کهیر، یا تورم در محل تزریق
مشکلات کلیوی: به‌ویژه در افرادی که مشکلات کلیوی دارند
احساس گرمی یا طعم عجیب در دهان: که معمولاً گذرا است
این واکنش‌ها معمولاً جزئی بوده و پس از مدت کوتاهی برطرف می‌شوند. اما در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی، باید سریعاً پزشک را مطلع کنید.

مراقبت‌های بعد از تست

پس از انجام سی تی، مهم است که بیمار به نکات زیر توجه کند:
مصرف مقدار زیادی آب برای کمک به دفع ماده حاجب از بدن
در صورت احساس هرگونه ناراحتی یا علائم غیرعادی، به پزشک اطلاع دهید
استراحت و مراقبت از محل تزریق در صورت وجود هرگونه درد یا تورم
مراقبت‌های بعد از تست

نکات پایانی

سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب یک روش مؤثر برای شفاف‌سازی تصاویر در داخل بدن است. با رعایت نکات قبل از انجام آزمایش، می‌توانید از بروز مشکلات و عوارض جانبی جلوگیری کنید و نتیجه بهتری از این تست بگیرید. توجه به تاریخچه پزشکی، مصرف آب، رژیم غذایی، و اطلاع‌رسانی درباره حساسیت‌ها و بارداری می‌تواند نقش مهمی در افزایش دقت و ایمنی آزمایش داشته باشد.
اگر به سی تی اسکن با تزریق نیاز دارید، مرکز تصویربرداری روشنا در غرب تهران با داشتن تیمی از رادیولوژیست‌های مجرب جهت گزارش و استفاده از تجهیزات پیشرفته، این خدمات را به‌صورت تخصصی و با دقت بالا ارائه می‌کند. این مرکز با به‌کارگیری تکنیک‌های نوین و ایجاد محیطی کاملاً حرفه‌ای، فرآیند تصویربرداری های حساس را برای شما آسان‌تر و مطمئن‌تر می‌سازد. برای راحتی شما، امکان گرفتن نوبت به‌صورت آنلاین، تلفنی فراهم است. شما می‌توانید برای دریافت نوبت آنلاین، از طریق سایت و با کلیک بر دکمه دریافت نوبت، وقت خود را رزرو کنید. همچنین، برای نوبت تلفنی می‌توانید با شماره 02144203934 تماس بگیرید.

در بیشتر موارد، سی تی اسکن با تزریق بی‌خطر است، اما ممکن است برخی افراد به ماده حاجب واکنش‌های آلرژیک داشته باشند.

این روش برای اکثر افراد مناسب است، اما افرادی که مشکلات کلیوی یا حساسیت به ید دارند باید قبل از انجام آزمایش به پزشک اطلاع دهند.

CT scan با تزریق از ماده حاجب برای برجسته کردن ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌کند، در حالی که CT scan بدون تزریق بدون استفاده از ماده حاجب انجام می‌شود و تصاویر کمتری از جزئیات داخلی ارائه می‌دهد.

بیماری‌هایی مانند سرطان‌ها، عفونت‌ها، ترومبوزها و مشکلات عروقی معمولاً نیاز به این روش دارند تا تشخیص دقیق‌تری صورت گیرد.

لیست نظرات

شکوفه مکری

پس از سی تی اسکن با تزریق نیاز به استراحت هست؟

مرکز تصویربرداری روشنا

پس از انجام CT scan، معمولاً نیاز به استراحت نیست، اما مصرف آب زیاد توصیه می‌شود.

احمد پاپی

چه زمانی نتایج سی تی اسکن آماده می‌شود؟

مرکز تصویربرداری روشنا

نتایج بسته به نوع تست و شدت بیماری جهت گزارش معمولاً چند ساعت پس از انجام آزمایش در دسترس قرار می‌گیرد.

محمد حمادی

سی تی شکم و لگن با تزریق داشتم ، از کادر صبور شما بابت انجام کارها بصورت حرفه ای کمال تشکر را دارم.


مرکز تصویربرداری روشنا - بهترین مرکز غرب تهران