بزرگ شدن طحال در سونوگرافی نشانه چیست؟

بزرگ شدن طحال در سونوگرافی چه معنایی دارد و آیا خطرناک است؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/09/13

خطر بزرگ شدن طحال در سونوگرافی

خطر بزرگ شدن طحال در سونوگرافی
سونوگرافی شکم یکی از دقیق‌ترین و غیرتهاجمی‌ترین روش‌ها برای ارزیابی اندازه و وضعیت طحال است و بدون درد و نیاز به آمادگی خاص انجام می‌شود. متخصص با اندازه‌گیری ابعاد طحال (معمولاً کمتر از ۱۲ سانتی‌متر) تشخیص می‌دهد که اندازه طبیعی است یا خیر. در صورت بزرگ شدن طحال، بررسی شکل، بافت داخلی و وجود توده، کیست یا خونریزی اهمیت دارد. استفاده از داپلر نیز برای ارزیابی جریان خون و تشخیص مشکلاتی مانند ترومبوز یا افزایش فشار وریدی کمک‌کننده است. در برخی موارد برای تشخیص دقیق‌تر، پزشک انجام سی‌تی‌اسکن یا حتی نمونه‌برداری را توصیه می‌کند، به‌ویژه در شک به بیماری‌های زمینه‌ای مانند لنفوم.

اگرچه اسپلنومگالی همیشه خطرناک نیست، اما در بیماری‌های خونی، بدخیمی‌ها یا بزرگ شدن شدید طحال امکان بروز عوارض افزایش می‌یابد. یکی از عوارض مهم، خطر پارگی طحال است که اورژانسی بوده و با درد ناگهانی شکم و افت فشار خون همراه می‌شود و نیاز به مراجعه فوری دارد. در اختلالات کبدی نیز احتمال خونریزی گوارشی و تجمع مایع در شکم وجود دارد و سونوگرافی منظم توصیه می‌شود. در عفونت‌های ویروسی، بزرگ شدن طحال معمولاً گذراست اما پرهیز از فعالیت سنگین و تکرار سونوگرافی برای کنترل وضعیت ضروری است. اگر قصد انجام سونوگرافی را دارید می‌توانید به مرکز مجهز روشنا بهترین سونوگرافی شکم و لگن در غرب تهران مراجعه کنید.

علت‌های بزرگ شدن طحال

علت‌های بزرگ شدن طحال
بزرگ شدن طحال می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و هر علت شدت و اهمیت متفاوتی دارد. موارد رایج شامل موارد زیر است:

عفونت‌های ویروسی

این گروه شامل بیماری‌هایی مانند مونوکلئوز عفونی و برخی ویروس‌های فصلی است. در این شرایط طحال برای مقابله با ویروس فعالیت بیشتری انجام می‌دهد و به طور موقت بزرگ می‌شود.

عفونت‌های باکتریایی و انگلی

عفونت‌هایی مثل مالاریا سل یا بروسلوز می‌توانند طحال را درگیر کنند. این بیماری‌ها معمولاً التهاب گسترده‌ای در بدن ایجاد می‌کنند و طحال برای پاکسازی میکروب‌ها بیش‌فعال می‌شود.

بیماری‌های خونی

در اختلالاتی مثل کم‌خونی همولیتیک یا بیماری‌های مغز استخوان تعداد زیادی از گلبول‌های خونی تخریب یا تولید می‌شوند. طحال برای مدیریت این سلول‌ها بزرگ‌تر می‌شود و گاهی فشار روی آن افزایش می‌یابد.

بیماری‌های کبدی

سیروز و مشکلات شدید کبدی باعث افزایش فشار وریدی در سیستم طحال می‌شوند. این احتقان خون موجب بزرگ شدن تدریجی طحال و گاهی حساس شدن آن می‌شود.

بیماری‌های خودایمنی و التهابی

در شرایطی مثل آرتریت روماتوئید یا لوپوس واکنش ایمنی بدن شدت پیدا می‌کند. این فعالیت بیش از حد می‌تواند طحال را درگیر و باعث افزایش اندازه آن شود.

سرطان‌های خونی

لنفوم لوسمی و برخی بدخیمی‌های دیگر باعث تجمع سلول‌های غیرطبیعی در طحال می‌شوند. این تجمع نه تنها طحال را بزرگ می‌کند بلکه ممکن است کارکرد آن را مختل کند.

نارسایی قلبی

در نارسایی قلبی خون به‌خوبی در بدن جریان پیدا نمی‌کند و ممکن است در برخی اعضا تجمع یابد. طحال یکی از این اعضاست و احتقان خون باعث بزرگ شدن آن می‌شود.

بیماری‌های ذخیره‌ای

در اختلالاتی مانند بیماری گوشر مواد خاصی در سلول‌ها تجمع پیدا می‌کند. این تجمع طحال را درگیر و موجب افزایش حجم آن می‌شود که معمولاً نیاز به درمان تخصصی دارد.

توده‌ها و کیست‌های طحال

وجود کیست، تومور خوش‌خیم یا ضایعات دیگر می‌تواند فضای داخلی طحال را اشغال کند و اندازه آن را بیشتر از حد طبیعی نشان دهد. این موارد غالباً در سونوگرافی قابل تشخیص هستند.

انسداد یا ترومبوز عروق طحال

اگر جریان خون طحال دچار انسداد شود طحال متورم می‌شود. این مشکل ممکن است دردناک باشد و نیاز به بررسی فوری داشته باشد.

علائم و نشانه‌ها

علائم و نشانه‌ها
علائم این عارضه شامل موارد زیر است:
درد یا سنگینی در سمت چپ شکم
این شایع‌ترین علامت است و معمولاً به صورت درد مبهم یا احساس فشار زیر دنده‌ها بروز می‌کند.
احساس پری پس از خوردن مقدار کمی غذا
بزرگ شدن طحال فضای داخل شکم را کم می‌کند و ممکن است روی معده فشار بیاورد.
خستگی و ضعف بدن
اگر علت طحال بزرگ بیماری‌های خونی باشد خستگی بیشتر دیده می‌شود.
تب یا درد بدن
در عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی که طحال را درگیر می‌کنند تب و بی‌حالی شایع است.
کاهش اشتها
فشار در ناحیه شکم و احساس پری می‌تواند باعث کم شدن میل به غذا شود.
رنگ‌پریدگی یا علائم کم‌خونی
در کم‌خونی‌های همولیتیک یا اختلالات مغز استخوان طحال بیش‌فعال می‌شود و علائم کم‌خونی بروز می‌کند.
زردی پوست یا چشم
اگر علت، بیماری‌های کبدی باشد ممکن است طحال بزرگ همراه با زردی مشاهده شود.
تورم شکم
در مشکلات کبدی تجمع مایع در شکم می‌تواند همراه با اسپلنومگالی رخ دهد.
افزایش تعریق شبانه
این علامت بیشتر در عفونت‌های شدید یا برخی بدخیمی‌ها دیده می‌شود.
کاهش وزن بی‌دلیل
در بیماری‌های مزمن یا سرطان‌های خونی ممکن است طحال بزرگ با کاهش وزن همراه باشد.
تنگی نفس خفیف
در موارد پیشرفته طحال بزرگ می‌تواند باعث فشار غیرمستقیم در شکم و احساس تنگی نفس شود.
کبودی‌های غیرعادی
اگر علت طحال بزرگ اختلالات خونی باشد ممکن است فرد دچار خونریزی‌های کوچک پوستی شود.
درد ناگهانی شدید در سمت چپ
این علامت هشداردهنده احتمال پارگی طحال است و نیاز به مراجعه فوری دارد.

نکات مراقبتی

نکات مراقبتی
بزرگ شدن طحال یک وضعیت حساس است که نیاز به مراقبت و پیگیری دقیق دارد زیرا این عضو درگیر عفونت‌ها، بیماری‌های خونی یا مشکلات کبدی می‌شود و احتمال آسیب‌پذیری آن بیشتر است. رعایت چند نکته ساده می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.

پرهیز از هر نوع ضربه

طحال بزرگ بسیار حساس است. ضربه حتی خفیف به پهلو یا شکم می‌تواند خطر پارگی ایجاد کند.

ممنوعیت ورزش‌های برخوردی

فوتبال رزمی بسکتبال کوهنوردی سنگین دویدن سرعتی و جابجایی وزنه سنگین می‌توانند خطر آسیب را بالا ببرند.

استراحت نسبی در دوره بیماری‌های عفونی

اگر علت طحال بزرگ عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد باید چند هفته فعالیت سبک داشت تا طحال کوچک شود.

کنترل بیماری زمینه‌ای

اگر فرد مشکل کبدی، خونی یا خودایمنی دارد باید درمان اصلی طبق دستور پزشک به‌طور منظم ادامه یابد.

پرهیز از داروهای بدون نسخه

برخی داروها مثل مسکن‌های خاص یا داروهای گیاهی می‌توانند بر کبد و طحال فشار وارد کنند و باید با احتیاط مصرف شوند.

پیگیری تصویربرداری دوره‌ای

سونوگرافی منظم برای اندازه‌گیری دقیق طحال و بررسی تغییرات لازم است. در صورت شک به توده یا تجمع خون گاهی سی‌تی‌اسکن انجام می‌شود.

مصرف مایعات کافی

هیدراته بودن در برخی بیماری‌های عفونی و التهابی به روند بهبود کمک می‌کند.

تغذیه سبک و ضدالتهابی

میوه سبزی غذاهای کم‌چرب و محدود کردن غذاهای سنگین می‌تواند فشار شکمی را کاهش دهد.

اجتناب از الکل

در کسانی که بیماری کبدی دارند الکل می‌تواند وضعیت طحال را بدتر کند.

کنترل وزن

چاقی می‌تواند فشار داخل شکم را بالا ببرد و مدیریت بیماری‌های کبدی را سخت‌تر کند.

توجه به نشانه‌های هشدار

در صورت درد ناگهانی شکم سرگیجه ضعف شدید یا احساس غش باید فوراً به پزشک مراجعه کرد چون ممکن است نشانه پارگی طحال باشد.

پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین

هر نوع افزایش ناگهانی فشار داخل شکم می‌تواند خطرناک باشد.

مراقبت در بارداری

در زنان باردار با طحال بزرگ باید کنترل دقیق‌تری انجام شود چون برخی بیماری‌ها در بارداری تشدید می‌شوند.
نکات مراقبتی

کلام پایانی

بزرگ شدن طحال در سونوگرافی یافته‌ای است که باید با دقت بررسی شود. بسیاری از موارد بی‌خطر و گذرا هستند اما برخی علت‌ها اهمیت بیشتری دارند. تشخیص درست نیازمند تصویربرداری دقیق و بررسی آزمایشگاهی است. پیگیری می‌تواند از بروز عوارض جلوگیری کند و به انتخاب درمان مناسب کمک کند.
ارزیابی طحال نیازمند دقت در تصویربرداری است. سونوگرافی شکم یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای تشخیص این عارضه است و در کنار آن در صورت نیاز بررسی‌های تکمیلی انجام می‌شود. مرکز تصویربرداری روشنا با استفاده از تجهیزات به‌روز امکان ارزیابی کامل طحال و سایر اعضای شکم را فراهم کرده و بیماران می‌توانند با خیال راحت روند بررسی پزشکی را ادامه دهند. برای رزرو نوبت می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02144203934 اقدام نمایید.


منابع
clevelandclinic.org
udshealth.com

در برخی عفونت‌ها بله اما در موارد دیگر نیاز به درمان علت اصلی دارد.

بسته به علت متفاوت است و در کودکان عفونت‌ها شایع‌تر هستند.

ورزش سنگین و برخوردی ممنوع است تا خطر پارگی کاهش یابد.

لیست نظرات

مهسا مرادی

من همیشه درد سمت چپ داشتم الان فهمیدم شاید از طحال باشه

امیر صابری

نمی‌دونستم عفونتای ساده هم میتونه طحال رو بزرگ کنه

علیرضا نیکنام

پزشکم گفته دوباره سونو بدم اطلاعات این مطلب خوب بود


تماس با ما

تایم کاری :

شنبه تا چهارشنبه ساعت 08:00 تا 20:00

آدرس :

تهران، فلکه دوم صادقیه، خیابان ستارخان، بلوار شهدای صادقیه، کوچه پرویز، پلاک 15

واتساپ :

لینک واتساپ
مرکز تصویربرداری روشنا - بهترین مرکز تصویربرداری در غرب تهران و صادقیه